bir itirafın anatomisi: “her kürtaj bir uludere’dir”

Allah söyletiyor derler, “Her kürtaj bir Uludere’dir” dedi Erdogan. Güya kürtajın niye ya da nasıl kötü bir şey olduğunu söyleyecek. Freud’un büyüklüğünü bilinçdışının politik dışavurumlarında bir kez daha anlıyoruz böylece. Cem Akaş’ın kıyası ifadedeki zekasızlığı gösteriyor: “Kürtaj cinayettir./ Uludere cinayettir./ Kürtaj Uludere’dir.” Fakat meselenin bir mantık hatası sorunu olduğunu düşünmeyelim, daha çok affedilmemek üzere kaydedilmesi gereken bir sürç-i lisan bu. Lapsus. Burada kesinlikle ne kürtajı ne de Uludere’yi Erdoğan zekası seviyesinde tartışmamalı. Yalnızca bu cümlede bilinçdışının konuştuğunun altını çizmek gerek. Kolektif iradenin temsilcisi olan muktedirde somutlaştığı haliyle politik bilinçdışı. Bütün saçmalığına rağmen ifadenin yine de hedefini bulması, mesajın sorunsuz yerine ulaşması, söz konusu kollektifin değerler yapısını da gösteriyor aslında ancak bu başka bir sorun. Cümlede kalacak olursak konuşanın rahatlığı ve kendinden eminliği söylenen sözü derin bir itiraf niteliğine büründürüyor. Çok kısa hatırlanacak olursak, Şırnak’ın Uludere/ Roboski ilçesinde 28 Aralık 2011 gecesi Türk savaş uçaklarının ateş etmesiyle 34 Kürt katledildi. Başbakan Erdoğan katliama dair açıklamasında “Türk Silahlı Kuvvetleri samimiyetle görevini yerine getirmiştir” ifadesi katliamın sorumluluğunu üstlendiği anlamına geliyor ancak bu noktada bir suçu üstlenme halinden değil siyasal iktidarın temsilcisinin devletin tasarrufunda olan -siyasal felsefe ve tarihte olduğu kabul edilen- bir yasal müdahaleyi savunmasından söz edebiliriz. Asıl itiraf, Her kürtaj bir Uludere’dir ifadesiyle geliyor.  Kürtajı bir cinayet olarak kodlayan yine kendisi olduğu için itiraf dışarıdan dayatışmış bir şey olarak anlaşılamaz ya da bir tuzağa düşme durumu olarak. Kurulan denklik anında 34 insanın öldürülmesini bir katliama, sadece ateş edenleri değil cinayetin sorumluluğunu üstlenen siyasal erki de katil olarak sahneye çıkarıyor. Bu denkliği doğrudan kuran ve ifade eden Erdoğan olduğundan, bir yanlış anlaşılmadan da söz etmek imkansız, bir tek dil sürçmesi gerekçesi kalıyor geriye. Onun da psikanaliz sayesinde anlamını az çok biliyoruz. Suçlunun suçunu itiraf etme arzusu dense yeridir bu lapsusa. Fakat söyleyen siyasal iktidar mevkiinden konuştuğu için bu ifadeyi basit bir sürç-ü liasan olarak da anlamamalı. Aksine, devlete hakim politik zihniyetin gizli arzusunun şimdiki siyasal iktidarın sahiplerinde somutlaştığı haliyle dışa vurumu denebilir daha çok. Bu da yasanın suça dönüştüğünü ve siyasal iktidarın bu yasa-suç ilişkisini hem perdelemek hem açık etmek istediğini düşünmemizi sağlar. Erdoğan’ın kürtajı cinayetle Uludere katliamını kürtajla doğrudan ilişkilendiren dil sürçmesinin gerçeği ya da hakikati burada açığa çıkar. Yasanın ve kendisindeki yetkinin suç olduğunun itirafıdır söz konusu olan.